I. SÔNG SÊ SAN - DÒNG SÔNG NĂNG LƯỢNG:
Sông Sê san là một trong các nhánh sông lớn của lưu vực hạ du sông Mê Kông. Trên lãnh thổ Việt Nam, sông Sê san được hợp thành bởi 02 nhánh chính là Krôngpoko phía hữu ngạn và Đakbla phía tả ngạn rồi chảy từ hướng Đông Bắc sang Tây Nam dãy Trường Sơn, qua địa phận 02 tỉnh Gia Lai và Kontum. Với tổng chiều dài sông chính là 237km, diện tích lưu vực khoảng 11.450km2.
Phần phía thượng lưu của sông nằm trong vùng đồi núi thấp, độ dốc địa hình trung bình. Trên phía Đông Bắc của phần thượng lưu, sông tiếp giáp với vùng phân thủy giữa Đông và Tây của dãy Trường sơn. Phần phía hạ lưu, thung lũng sông nằm trong các hẻm sâu của các dãy núi cao, độ dốc địa hình khá lớn. Với những đặc điểm như trên, cùng với những lợi thế về tự nhiên, dòng chảy, độ dốc, lưu vực nên sông Sê San đã được Chính phủ Việt Nam quy hoạch xây dựng 6 công trình thủy điện là:
(1) Thủy điện Ialy; (2) Thủy điện Sê San 3; (3) Thủy điện Pleikrông ; (4) Thủy điện Sê San 3A; (5) Thủy điện Sê san 4; (6) Thủy điện Thượng Kon Tum. Ngoài ra, tận dụng nguồn nước qua Đập điều hòa (điều hòa nước cho phía hạ lưu sông Sê San, phần chảy qua Capuchia) chính phủ cho xây dựng thêm Nhà máy thủy điện Sê San 4A với công suất 64 MW.
Bản đồ: Hệ thống bậc thang các nhà máy thuỷ điện trên sông Sê San
Xét về tiềm năng thủy điện ở tất cả hệ thống sông ngòi trên lãnh thổ Việt Nam thì Sê san đứng ở vị trí thứ 3 (chỉ sau hệ thống Sông Đà và sông Đồng Nai). Mang trên mình 6 nhà máy với tổng công suất đến 1.800MW, để rồi hàng năm sản sinh ra dòng điện bình quân hơn 8,5 tỷ kWh. Nguồn năng lượng của dòng Sê san đã góp một phần quan trọng trong hệ thống điện quốc gia, cũng như sự nghiệp công nghiệp hóa hiện đại hóa của đất nước.
II. THUỶ ĐIỆN IALY, QUÁ TRÌNH XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN:
Thác Ialy thời nguyên sơ
Trong số 6 nhà máy đã và đang được xây dựng trên dòng Sê san thì Thủy điện Ialy là công trình được khởi công đầu tiên (04/11/1993) và có công suất lớn nhất (720MW) trong hệ thống bậc thang Sê San.
Kể từ khi chính thức phát điện tổ máy số 1 (12/5/2000) đến nay, Thủy điện Ialy không ngừng phát triển trên tất cả các phương diện và đã khẳng định được vai trò, vị trí là nhà máy trung tâm với quy mô sản xuất, điều tiết thủy văn, cân đối lưu vực…
Sự phát triển của Thủy điện Ialy đã được nâng lên một tầm mới khi nhà máy được chuyển đổi thành Công ty Thủy điện Ialy (tháng 6/2007). Là đơn vị thành viên của Tập đoàn Điện lực Việt Nam, Công ty Thủy điện Ialy đảm nhận chức năng quản lý, vận hành 03 nhà máy trên sông Sê san với tổng công suất 1080MW, sản lượng điện bình quân năm 5 tỷ 310 triệu kWh, gồm:
1. Nhà máy thủy điện Ialy: Công suất 720MW. Sản lượng điện bình quân theo thiết kế: 3 tỷ 680 triệu kWh/năm
Là công trình lớn nhất trong hệ thống bậc thang thủy điện trên sông Sê san. Phần lớn các hạng mục của công trình được xây dựng ngầm trong lòng núi. Là công trình duy nhất ở Việt Nam có hệ thống cáp dầu 500kV.
+ Công trình được khởi công ngày 04/11/1993
+ Hòa lưới quốc gia tổ máy đầu tiên: 12/5/2000
+ Khánh thành nhà máy: 27/4/2002
+ Công suất: được lắp đặt 4 tổ máy với tổng công suất thiết kế 720MW.
2. Nhà máy thủy điện Sê San 3: Công suất 260MW. Sản lượng điện bình quân theo thiết kế: 1 tỷ 221 triệu kWh/năm. Là công trình lớn thứ 3 trên hệ thống bậc thang thủy điện sông Sê San, sau Ialy và Sê San 4.
+ Khởi công công trình: 15/6/2002.
+ Hoà lưới quốc gia tổ máy đầu tiên: 23/4/2006.
+ Công suất : 260MW với 2 tổ máy.
3. Nhà máy thủy điện Pleikrông: Công suất 100MW. Sản lượng bình quân theo thiết kế: 417 triệu kWh/năm
Công trình có ý nghĩa quan trọng đối với hệ thống thuỷ điện bậc thang trên sông Sê San. Có nhiệm vụ phát điện và điều tiết lượng nước lũ về hồ chứa nhằm hạn chế đến mực thấp nhất việc xả nước thừa vào mùa mưa, nâng cao hiệu ích cho các nhà máy phía hạ du của công trình.
+ Khởi công công trình: 23/11/2003.
+ Công suất: 100MW với 2 tổ máy.
+ Hòa lưới quốc gia tổ máy đầu tiên: 12/05/2009.
Kể từ khi được thành lập đến nay, ngoài việc liên tục hoàn thành các chỉ tiêu kinh tế, kế hoạch do Tập đoàn Điện lực giao. Công ty luôn chủ động trong việc áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật, phương thức quản lý, điều hành tiên tiến vào quá trình hoạt động của doanh nghiệp:
- Năm 2006 Công ty đưa Hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn ISO 9001: 2000 vào áp dụng và liên tục cập nhật, cải tiến. Năm 2008 đưa Kaizen 5S vào áp dụng tại Công ty đến nay. Hiện tại Công ty đang áp dụng, vận hành Hệ thống QLCL theo tiêu chuẩn ISO 9001: 2015; Hệ thống QLATTT ISO/IEC 27001: 2013./.
