Để chuẩn bị cho việc tách lưới phát độc lập, cung cấp điện phục vụ nhân dân khu vực tỉnh Kon Tum trong thời gian chờ thi công thay thế đường dây 110kV Pleiku – Kon Tum. Trong 03 ngày từ 27÷29/5/2011, dưới sự chủ trì của Trung tâm điều độ hệ thống điện Miền Trung (A3), Công ty Thủy điện Ialy đã tiến hành thử nghiệm tất cả các chế độ vận hành của Nhà máy Thủy điện Pleikrông làm cở sở phát điện độc lập.
Cần phải nói thêm rằng, sau thời gian tập trung đầu tư phát triển nguồn thủy điện trên địa bàn tỉnh Kon Tum, đến nay tổng công suất lắp đặt các nhà máy thủy điện đã vượt quá 160 MW, lớn hơn khả năng truyền tải của đường dây 110 KV Kon Tum- Pleiku với giới hạn ổn định khoảng 110 MW.
Trong thời gian thi công thay thế đường dây 110kV Pleiku – Kon Tum, việc cung cấp điện liên tục và ổn định cho lưới điện Kon Tum phụ thuộc chủ yếu vào việc điều chỉnh tần số, điện áp và lượng nước dự trữ trong hồ của Nhà máy thuỷ điện Pleikrông. Sớm nhận thấy được vấn đề đó, ngay từ đầu năm 2010 được sự chỉ đạo của Lãnh đạo Công ty, Phân xưởng vận hành Pleikrông đã thành lập tổ nghiên cứu đề án phát điện độc lập Thủy điện Pleikrông dưới sự chủ trì của Kỹ sư Đinh Viết Thiện – Quản đốc Phân xưởng. Ban đầu các thành viên trong tổ tiến hành thu thập các số liệu liên quan đến hệ thống điện khu vực tỉnh Kon Tum như: tải vào giờ cao điểm, thấp điểm; thông số các trạm biến áp 110kV, thông số các đường dây liên kết 110kV; thông số đặt hiện tại của hệ thống điều tốc và kích từ cũng như hệ thống rơle bảo vệ. Tiếp theo là tính toán và lựa chọn thông số đặt cho các hệ thống để phù hợp với chế độ khởi động đen phát điện độc lập trên cơ sở là đã mô phỏng trên phần mềm máy tính (Power Wolrd và MATLAB) tất cả các chế độ vận hành của tổ máy, của hệ thống và đã đảm bảo các yêu cầu kỹ thuật.
Khuya ngày 27/5/2011, tổ máy H1, H2 thuỷ điện Pleikrông lần lượt được thử nghiệm tách lưới phát độc lập, kèm với một số thử nghiệm khác như sa thải phụ tải khi đã phát độc lập trong giờ thấp điểm, đóng thêm tải đột ngột (khoảng 40% trên tổng công suất phụ tải) để kiểm tra khả năng đáp ứng của hệ thống điều tốc và một số hệ thống khác. Kết quả là các hệ thống đều đáp ứng đúng yêu cầu kỹ thuật.
Sáng ngày 28/5/2011 tiến hành phối hợp thử nghiệm với tất cả các thủy điện nhỏ đấu nối với hệ thống điện khu vực tỉnh Kon Tum.
Ngày 29/5/2011 là ngày thử nghiệm quyết định để lựa chọn phương án khởi động đen phát điện độc lập thuỷ điện Pleikrông. Có hai phương án được đưa ra: hoặc là đóng điện xung kích máy biến áp lực 110kV từ máy cắt đầu cực rồi sau đó phóng điện cho đường dây 110kV đến các trạm 110kV Kon Tum và Đăk Tô, hoặc là tự kích cho cả khối máy phát - máy biến áp có kèm theo khoảng 80 km đường dây 110kV Pleikrông – Đăk Tô - Đăk Psi 4. Đây là những phương án khởi động đen chưa có trong tiền lệ đối với các nhà máy trong khu vực. Nhưng nhờ chủ động chuẩn bị từ trước, tất cả các bước thử nghiệm đều được thực hiện một cách khoa học và chính xác. Kết quả thử nghiệm đúng như mong đợi và trùng khớp với kết quả mô phỏng trên phần mềm máy tính: Sự đáp ứng của hệ thống điều tốc, của hệ thống kích từ và của các hệ thống phụ trợ đảm bảo; các thông số kỹ thuật đều nằm trong phạm vi cho phép.
Đến thời điểm hiện tại, thuỷ điện Pleikrông đã sẵn sàng cho việc phát điện độc lập, cung cấp điện cho cả tỉnh Kon Tum. Rồi đây đường dây 110kV Pleiku – Kon Tum sẽ được thi công xong và thuỷ điện Pleikrông lại được hoà vào hệ thống điện Quốc gia như hoà mình vào dòng chảy phát triển kinh tế của đất nước.
Nguyễn Hữu Huấn – Trưởng ca Pleikrông.