Gỡ rối
Trước hết thực hiện cài đặt lại phần mềm cho chính xác để dựa vào đó xác định các nguyên nhân bên ngoài đưa đến. Sau nhiều lần thay đổi cấu hình phần cứng và nạp lại phần mềm, chúng tôi đã tìm ra tất cả các nguyên nhân hư hỏng của 2 bộ tự động điều chỉnh điện áp AVR, từ đó chuẩn lại phần mềm, thông số cài đặt.
Thực hiện mô phỏng toàn bộ các tín hiệu vào, ra của hệ thống như đang khi vận hành bình thường kể cả việc đưa điện áp bên ngoài vào hệ thống để thực hiện mô phỏng nóng. Công việc này từ trước đến giờ chúng tôi chỉ biết trên lý thuyết, vì thế phải nhờ sự hỗ trợ của các anh, em nhà máy Uông Bí. Lý do thật đơn giản là ở thủy điện việc khởi động tổ máy rất dễ dàng và nhanh chóng chi phí thấp nên không cần mô phỏng mà thực hiện nóng hoặc đo đạt thông số thực tế từ đó đưa ra biện pháp xử lý …còn ở đây lại khác.
Phối hợp mô phỏng tổng hợp hệ thống
Dựa vào các thông tin báo lỗi trên máy tính, chúng tôi lần lượt khắc phục từng lỗi nhỏ của hệ thống như: tiếp điểm liên động, loại trừ các thiết bị lỗi, bộ phận phát xung, hệ thống nguồn, lần dò từng mạch nhỏ và phát hiện nhiều bộ phận đấu nối bị lỗi. Sau gần 4 ngày kiểm tra và khắc phục, các thiết bị bên ngoài dần đi vào trạng thái làm việc ổn định.
Đến ngày 30/8, các lỗi đưa đến máy tính hoàn toàn được loại trừ, nhưng còn lỗi truyền thông giữa máy tính với 2 bộ AVR vẫn chưa có gì là sáng sủa, vẫn lỗi hoàn toàn. Nhưng mọi người đều tự tin hẳn vì bây giờ nguyên nhân chỉ gói gọn trong một vấn đề.
Tiếp tục kiểm tra và bàn bạc với nhau, đưa ra các phương án có thể xảy ra sau đó thực hiện biện pháp khoanh vùng và loại trừ. Vào ngày 31/8, chúng tôi cũng phát hiện nguyên nhân dẫn đến hiện tượng này là các khóa chế độ của 2 kênh AVR được đặt không đúng theo cấu hình phần cứng và logic vận hành của hệ thống, thế là một nguyên nhân nữa được xử lý triệt để.
Cuối ngày 31, thực hiện mô phỏng lại toàn bộ trạng thái làm việc của hệ thống kích từ, nhóm công tác lại phát hiện ra một lỗi nữa, là logic làm việc của kênh AVR2 không chính xác trước khi hòa lưới. Với kinh nghiệm của Anh Khứ và anh em đã khoanh vùng xác định nguyên nhân dẫn đến tình trạng này.
Đoàn công tác đang kiểm tra toàn bộ chức năng của hệ thống
Ngày 01/9, tiếp tục kiểm tra lại toàn bộ phần đấu nối của bộ AVR2 và niềm vui đã đến khi chúng tôi phát hiện nguyên nhân cuối cùng dẫn đến lý do này đó là một răck cắm bị gãy một chân pin, sau khi thay răck mới hệ thống đã làm việc hoàn toàn chính xác.
Ngày 02/9, chúng tôi đã tiến hành hiệu chỉnh lại các thông số làm việc của hệ thống cho phù hợp nhất.
Thanh Duy trao đổi kinh nghiệm về hệ thống hòa đồng bộ
Song song với việc kiểm tra, hiệu chỉnh hệ thống kích thích thì việc quyết định cuối cùng là phải hòa đồng bộ được tổ máy vào hệ thống điện quốc gia. Dưới sự chỉ đạo của Anh Khứ, Thanh Duy đã bắt tay ngay vào việc kiểm tra toàn bộ hệ thống mạch hòa đồng bộ tổ máy và mạch điều khiển máy cắt đầu cực. Nhận biết được tầm quan trọng của việc hòa đồng bộ tổ máy là không đơn giản, đặc biệt với tổ máy có công suất 300MW đòi hỏi chính xác cao nên các công việc thực hiện phải hết sức thận trọng.
Sau hơn 3 ngày kiểm tra, hiệu chỉnh các thiết bị trong mạch hòa đồng bộ thì việc mô phỏng rơ le hòa đồng bộ để thực hiện một lệnh đóng máy cắt là cần thiết. Khi mô phỏng lệnh hòa tự động từ rơ le hòa tự động thứ nhất (AS1), việc đóng máy cắt được thực hiện một cách chính xác, đến khi thực hiện lệnh hòa thứ hai từ rơ le hòa tự động thứ hai (AS2) thì tất cả dường như thất vọng… máy cắt không thể đóng được mặc dù cơ cấu tích năng đã được giải phóng. Việc kiểm tra vẫn tiếp tục tiến hành, sau khi kiểm tra tổng thể và không thấy có dấu hiệu gì bất thường ở máy cắt, Thanh Duy đã quyết định đóng máy cắt tại chỗ bằng khóa điều khiển. Nhưng tất cả dường như hết hi vọng vì máy cắt vẫn giải trừ tích năng nhưng không đóng được. Các lần kiểm tra tiếp theo vẫn không có gì tiến triển… dường như phương án mời chuyên gia ABB đến để kiểm tra cơ khí máy cắt được Ban lãnh đạo và phòng kỹ thuật Nhà máy đã tính đến. Tuy nhiên, sẽ mất rất nhiều thời gian, đồng nghĩa chuyến đi này của đoàn Ialy chưa hoàn thành nhiệm vụ. Với quyết tâm cao và nỗ lực, các giả thuyết đã được đưa ra, cuối cùng Thanh Duy đưa ra phương án kiểm tra lại máy cắt lần cuối trước khi quyết định tư vấn mời chuyên gia ABB xử lý. Và chúng tôi đã tìm ra nguyên nhân của tình trạng trên, 02 cuộn cắt của máy cắt đã bị suy giảm khả năng phản hồi sau thời gian làm việc. Nguyên nhân chính là do các rơ le giám sát mạch cắt có công suất tương đối lớn làm ảnh hưởng trực tiếp đến hành trình trở về của cuộn cắt máy cắt, dẫn đến mạch dầu đóng không được khóa hoàn toàn nên không đủ áp lực để thực hiện quá trình đóng của máy cắt, đúng như giả thuyết đã đưa ra. Khi tìm ra được nguyên nhân, niềm vui như được vỡ òa, nhiều khuôn mặt đã xuất hiện lại những nụ cười tươi và những cái bắt tay thật chặt đầy tự tin như báo trước sẽ chiến thắng trong trận này.
Nhiệm vụ tiếp theo là tư vấn cho đơn vị bạn các phương án xử lý tình trạng trên về trước mắt cũng như lâu dài. Như vậy việc thử nghiệm mô phỏng mạch hòa đồng bộ tự động của 2 rơ le hòa tự động đã được thực hiện một cách chính xác và góp phần lấy lại quyết tâm phải hoàn thành nhiệm vụ trong chuyến công tác này của toàn đoàn…
Kết quả mỹ mãn
Ngày 03/9, thực hiện mô phỏng lại toàn bộ các chế độ làm việc của hệ thống để các nhân viên kỹ thuật và Lãnh đạo Công ty Uông Bí xác nhận và tư vấn một số biện pháp vận hành an toàn.
Chúng tôi đã hướng dẫn và chuyển giao phần mềm kết nối với hai bộ AVR cho anh em nhà máy trong sự phấn khởi khó tả.
Chiều 3/9, lần cuối cùng kiểm tra hệ thống để quyết định cho khởi động lại máy trong ngày 4/9 và hòa lưới quốc gia với sự vui mừng khôn tả.
Chuẩn bị và hòa lưới thành công
10h40’ ngày 04/9, tổ máy đã hòa lưới thành công đánh dấu một mốc lịch sử, một kỷ niệm không bao giờ quên của những người thợ đến từ Ialy.
Bút ký của Thế Hùng-Thành viên đoàn công tác.