Tính đến 28/02/2011 là tròn 11 năm nhà máy thủy điện Ialy được thành lập. 11 năm qua tên gọi Thủy điện Ialy trở thành một phần gắn liền với mảnh đất Gia Lai và cũng chừng ấy thời gian Ialy đã diễn ra nhiều thay đổi mà mỗi lần đến chúng tôi lại gặp những bất ngờ.
Lá cờ đầu về Thủy điện trên Tây Nguyên
Kể từ khi tổ máy số 1 Thủy điện Ialy phát điện (12/5/2000), đến ngày 20/02/2011 cả 3 nhà máy do Công ty quản lý (Ialy, Sê san 3 và Pleikrông) đã phát được hơn 40 tỷ 108 triệu kWh điện. Với sản lượng đó, Ialy được đánh giá có vai trò quan trọng trong hệ thống điện quốc gia. Tuy nhiên, để đạt được con số kWh điện nói trên là cả một hành trình hơn mười năm có lẻ của những thế hệ thợ điện Ialy. Bởi sau ngày phát điện tổ máy số 1, gần hai năm sau 3 tổ máy còn lại mới hoàn thành đưa vào vận hành. Tại thời điểm đó, một khối lượng công việc rất lớn mà CBCNV phải làm là vừa tiếp nhận, quản lý vận hành vừa xử lý các hỏng hóc của thiết bị, cũng như chỉnh trang hạ tầng kiến trúc, tôn tạo môi trường đến quản lý, điều hành nhà máy trong khi tuổi đời của đa số kỹ sư, công nhân còn rất trẻ và phần lớn mới ra trường. Kinh nghiệm chỉ là những gì tích luỹ trong thời gian thực tập tại các nhà máy khác hoặc có được sau khi tham gia giám sát lắp đặt tại công trường. Vạn sự khởi đầu nan, khó khăn là vậy nhưng bằng quyết tâm và trách nhiệm họ không chỉ vận hành an toàn nhà máy, cung cấp điện ổn định liên tục mà hơn thế nữa đã đưa Thương hiệu Ialy từng bước lớn mạnh trên nhiều lĩnh vực, khẳng định được thế và lực của mình. Đến Ialy hôm nay, phải là những người đã gắn bó với công trình mới cảm nhận được sự thay đổi về diện mạo đến khí thế đang vươn xa của một doanh nghiệp được đánh giá là Lá cờ đầu về Thủy điện này.
Khai thác các thế mạnh từ nội lực
Từ năm 2005, Ialy có những bước chuyển mình, chuẩn bị cho lộ trình khai thác các thế mạnh nội lực. Khởi đầu chính là công tác đào tạo kỹ năng sửa chữa, vận hành cho đội ngũ nhân lực các thủy điện khu vực miền Trung Tây nguyên. Từ hợp đồng đào tạo đầu tiên cho Thủy điện A Vương, lần lượt được các nhà máy Sơn La, Sông Tranh 2, Xekaman 3, Sê San 4, Sê San 4A…tín nhiệm gửi nhân viên đến thủy điện Ialy để học tập, rèn luyện. Thành công trong công tác đào tạo của Ialy không chỉ là thu nhập, là số lượng học viên mà chính là chất lượng sau đào tạo. Bởi các kỹ sư, công nhân học tập từ Ialy đa phần đều nắm vững kiến thức, kỹ năng để tiếp nhận quản lý vận hành tốt nhà máy của mình.
Trên lĩnh vực tư vấn giám sát, nếu Thủy điện Sê san 4 và Thủy điện Pleikrông được cơ quan chủ quản là Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) tin tưởng giao cho Ialy đảm trách thì với công trình Thủy điện Sê san 4A vai trò tư vấn, giám sát lắp đặt thiết bị của Ialy lại đến từ niềm tin của đối tác. Phải khẳng định rằng để thực hiện tư vấn, giám sát cho một nhà máy mới, ngoài yêu cầu về kiến thức, kỹ năng, hiểu rõ về thiết kế, nắm vững thiết bị thì tố chất bản lĩnh, quyết đoán, dám bảo vệ cái đúng là yêu cầu tiên quyết của những người làm tư vấn. Vì vậy, khi nhận tư vấn, giám sát mỗi một công trình, ngoài chế độ đãi ngộ hợp lý cho CBCNV trực tiếp làm việc, Lãnh đạo Công ty thường xuyên phổ biến về trách nhiệm, đạo đức nghề nghiệp cho nhân viên cũng như ủy thác cho họ những trọng trách. Nhờ vậy, qua 3 công trình lớn, CBCNV Ialy không chỉ hoàn thành tốt nhiệm vụ mà còn khẳng định danh dự nghề nghiệp, lòng trung thực với khách hàng.
Sự ra đời nhiều nhà máy thủy điện vừa và nhỏ trên địa bàn miền Trung-Tây nguyên mở ra nhu cầu sửa chữa, hiệu chỉnh, thử nghiệm thiết bị như một thị trường nhiều tiềm năng cần được khai thác. Từ nhận định, Lãnh đạo Ialy tiếp tục khai thác nguồn nhân lực của mình cho lĩnh vực này. Một loạt các hợp đồng đã được Ialy ký kết và thực hiện tốt với khách hàng như: Đại tu 02 tổ máy thủy điện Sê san 3A; thử nghiệm trạm 110 An Khê; thử nghiệm cao áp máy phát nhà máy nhiệt điện Hải Phòng, Thủy điện Tuyên Quang, Sông Ba Hạ, A Vương, Sê san 4…có được kết quả đó, ngoài trang bị phương tiện, thiết bị hiện đại, đẩy mạnh công tác đào tạo, nâng cao kiến thức, tay nghề cho nhân viên thì họ đã chủ động áp dụng các hệ thống quản lý chất lượng như ISO 9001:2008, công cụ cải tiến năng suất Kaizen/5S từ rất sớm và mới đây là hệ thống quản lý chất lượng Phòng thử nghiệm theo tiêu chuẩn ISO/IEC. Với những doanh nghiệp làm dịch vụ thử nghiệm, hiệu chuẩn thì tiêu chuẩn ISO/IEC 17025:2005 là cơ sở đầu tiên để khẳng định thương hiệu và niềm tin với khách hàng. Bởi đây là hệ thống quản lý có yêu cầu phức tạp về kỹ thuật như: xác định giá trị sử dụng của từng phương pháp, công bố độ không đảm bảo đo, thiết lập các hồ sơ quan trắc gốc, phương pháp thử theo tiêu chuẩn quốc tế…chính những cán bộ, kỹ sư của Công ty đã tự nghiên cứu xây dựng, áp dụng thành công hệ thống với 60 phép thử về điện và hóa vừa được Văn phòng Công nhận chất lượng (BOA) đánh giá công nhận.
Chiêm ngưỡng - khám phá Ialy
11 năm, Ialy đã đón đông đảo du khách khắp nơi đến tham quan, chỉ trong 05 ngày tết Nguyên đán Tân Mão có hơn 2.000 lượt khách đến du xuân. Thông thường, khách đến với Ialy là để tận mắt chứng kiến nhà máy ngầm trong lòng núi với hệ thống công nghệ hiện đại, phức tạp. Thật ra Ialy không chỉ có vậy, bởi ngoài một chuỗi các hạng mục kiến trúc đẹp mắt như tràn xả lũ, đập dâng, cửa nhận nước…du khách còn cảm nhận cái hữu tình của lòng hồ bao la mỗi khi hoàng hôn buông xuống, chứng kiến một hệ sinh thái rộng lớn, trong lành và được đắm mình trong câu chuyện tình chàng Rốc-nàng Ly qua lời kể của hướng dẫn viên.
Cuối năm 2010, Công ty thực hiện việc đầu tư khai thác dịch vụ tham quan du lịch thủy điện Ialy. Ngoài cải tạo, nâng cấp hạ tầng, đào tạo đội ngũ nhân viên chuyên nghiệp thì một số tour du lịch được triển khai xây dựng và đưa vào phục vụ. Đến Ialy hôm nay, ngoài tham quan các hạng mục công trình kiến trúc, du khách có thể chọn tour: “Xuôi dòng Sê san” để lãng du sông nước-khám phá rừng già đến tận thủy điện Sê San 3 bằng canô du lịch. Ngoài ra, các dịch vụ như giải khát, hàng lưu niệm, các sản vật đặc trưng của Ialy và Tây nguyên cũng được bày bán tại cổng chính nhà máy…mong muốn của Lãnh đạo Công ty là đưa Thủy điện Ialy thành điểm đến của du khách khi ghé lại Gia Lai. Điều này ngoài việc khai thác một tiềm năng của doanh nghiệp còn là hoạt động trong lộ trình quảng bá hình ảnh, thương hiệu Ialy đến với nhân dân cả nước.
Mong mưa thuận gió hòa
Cảm xúc của chúng tôi chợt buồn khi chứng kiến hồ Ialy vào những ngày cuối tháng 2. Khác với mọi năm, giờ đây nước hồ xuống thấp đến mức kỷ lục trong hơn 10 năm qua. Trao đổi với kỹ sư Tạ Văn Luận-Giám đốc Công ty, chúng tôi được biết lưu lượng nước tự nhiên về lưu vực hồ Ialy trung bình trong tháng 1/2011 là 88,9 m3/s chỉ bằng khoảng 65,2% so với trung bình nhiều năm (TBNN là 136,4 m3/s), bằng khoảng 57,2% so với năm 2009 (năm 2009 là 154,3 m3/s). Như vậy, ngay lúc này các nhà máy trên bậc thang Sê san trong đó có 03 nhà máy của Công ty sẽ phải đối diện với tình trạng giảm sút nghiêm trọng về sản lượng vì không có nước để chạy máy. Nhu cầu sử dụng điện của cả nước sẽ gặp khó khăn lớn, ngành điện sẽ hứng chịu sự thiệt hại nghiêm trọng về kinh tế mà nguyên nhân chính từ sự khắc nghiệt của thiên nhiên. Những người thợ Ialy đã đối diện và vượt qua khá nhiều thách thức và lúc này họ đang cố gắng làm tất cả những gì có thể để một khi nước về hồ các tổ máy lại sẵn sàng vận hành liên tục, cũng như chăm chỉ làm công việc hiệu chỉnh, sửa chữa cho các nhà máy khác. Hơn bao giờ hết, họ cần sự cảm thông, chia sẻ từ phía cộng đồng về những khó khăn của nghề thủy điện để rồi mọi người ý thức sử dụng điện tiết kiệm và hợp lý hơn.
Chia tay Ialy, chia tay những người thợ mặc áo màu hoa dã quỳ trong những ngày CBCNV Công ty hướng đến kỷ niệm 11 năm thành lập. Chúng tôi mong sao mùa mưa năm nay sẽ đến sớm để làm dịu đi cơn khát của Tây nguyên, để sông Sê San mênh mông con nước, để các tổ máy Ialy lại quay đều thắp sáng mọi miền như đã thắp sáng suốt 11 năm qua./.
Đông Quân-Báo Gia Lai số ra ngày 28/2/2011